ՎԱՐՉԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ՎԱՐՈՒՅԹԻ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԻ ԱՆՄԻՋԱԿԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈՐՈՇ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐ
Ամփոփագիր
Հոդվածում ուսումնասիրվում է իրավունքի սկզբունքների դերը վարչական իրավունքում՝ վարչական դատավարությունում դրանց կիրառման շեշտադրումով: Վերլուծության են ենթարկվել վարչարարության և վարչական վարույթի սկզբունքների անմիջական կիրառման տեսական և գործնական ասպեկտները, ներառյալ դրանց իրավական բնույթը, նորմատիվ կարգավիճակը և գործառույթները: Ներկայացվել են սկզբունքների անմիջական կիրառման հիմնական առանձնահատկությունները, ինչպիսիք են կոմպլեմենտարությունը, նորմատիվ գերակայությունը, կիրառման պարտադիրությունը, ճկունությունը և հարմարվողականությունը: Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվել պատշաճ վարչարարության սահմանադրական իրավունքի պաշտպանության, իրավական բացերի վերացման և օրենքի միատեսակ կիրառումն ապահովելու համար վերոնշյալ սկզբունքների կարևորությանը։ Ներկայացվել է դատական պրակտիկայի վերլուծություն, որը ցույց է տալիս սկզբունքների արդիականությունը՝ որպես իրավական հիմնավորման և իրավունքի մեկնաբանման գործիքի: Հոդվածում հիմնավորվում է վարչական գործընթացներում սկզբունքների անմիջական կիրառման մեխանիզմի հետագա գիտական զարգացման անհրաժեշտությունը՝ իրավակիրառման արդյունավետության բարձրացման և անձանց իրավունքների պաշտպանության համար:
Հիմնաբառեր. նորմ-սկզբունքներ, իրավակիրառ գործունեություն, անմիջական կիրառում, իրավական կայունություն, պարտադիր իրավական ուժ:
DOI: https://doi.org/10.59560/18291155-2025.1-158
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքն ստեղծվել է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից՝ Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (ԳԼԿ II) ծրագրային ձևաչափի շրջանակներում ֆինանսավորվող և Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրականացվող «Աջակցություն դատական բարեփոխումների իրականացմանը` Հայաստանում դատական իշխանության անկախության և արհեստավարժության ամրապնդումը» ծրագրի շրջանակներում: Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքում ներկայացված տեսակետները որևէ պարագայում չեն կարող համարվել Եվրոպական միության և/կամ Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետի արտահայտում:
Սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքի վերազինումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) ֆինանսավորմամբ իրականացվող՝ ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի Արդարադատության ոլորտի աջակցության ծրագրի շրջանակում: Կայքի բովանդակության պատասխանատուն ՀՀ Սահմանադրական դատարանն է: Կայքում տեղ գտած տեսակետները պարտադիր չէ, որ արտացոլեն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետները: