ՀՀ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆ. ՏԵՂԵԿԱԳԻՐ 4 (112) 2023
ԹՄՐԱՀԱՆՑԱԳՈՐԾԻ ԱՆՁԸ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԹՄՐԱՀԱՆՑԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՈՐՈՇ ՀԱՐՑԵՐ
ԳԵՎՈՐԳ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ
Ամփոփագիր
Հոդվածում ներկայացված են հեղինակի կողմից իրականացված թմրահանցագործի անձի քրեաբանական հետազոտության արդյունքները՝ 2017-2022 թվականների կտրվածքով:
Հեղինակի հետազոտության արդյունքները վկայում են, որ թմրահանցագործություններ կատարող անձանց ընդհանրացված ձևով բնորոշ է երիտասարդ տարիքի (հատկապես 30-49 տարեկան) քրեական ակտիվությունը, ցածր կրթական մակարդակը, մշտական աշխատանքային զբաղվածություն չունենալը, թմրահանցանքը գերազանցապես շահադիտական դրդապատճառով կատարելը և այլն: Նշված և թմրահանցագործին բնութագրող այլ տվյալները պետք է հաշվի առնվեն թմրահանցագործությունների անհատական կանխարգելման ուղղվածությունը որոշելիս, մեթոդն ընտրելիս և այլ հարցեր կարգավորելիս:
Հեղինակի հետազոտության արդյունքները հավաստում են, որ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունը հնարավորություն չի տալիս անհատական կանխարգելումն իրականացնել ամբողջովին: Ուստի հեղինակն առաջարկում է կատարել օրենսդրական համապատասխան փոփոխություններ և լրացումներ:
Բացի այդ, հեղինակը նշում է, որ անհատական կանխարգելումը, որպես կանոն, ենթադրում է համապատասխան օբյեկտի նկատմամբ հոգեբանական ներգործություն համոզման մեթոդի կիրառմամբ, որը լիարժեք չի կարող կենսագործվել իրավաբան իրավապահների կողմից: Ուստի անհրաժեշտ է ՆԳՆ ոստիկանության տարածքային մարմիններում նախատեսել հոգեբանի հաստիքներ և ամրագրել անհատական կանխարգելիչ աշխատանքներին հոգեբանների ներգրավման օրենսդրական հիմքեր:
Հիմնաբառեր. թմրահանցագործի անձի կառուցվածքային տարրերը, թմրահանցագործությունների անհատական կանխարգելումը:
DOI: https://doi.org/10.59560/18291155-2023.4-49
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքն ստեղծվել է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից՝ Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (ԳԼԿ II) ծրագրային ձևաչափի շրջանակներում ֆինանսավորվող և Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրականացվող «Աջակցություն դատական բարեփոխումների իրականացմանը` Հայաստանում դատական իշխանության անկախության և արհեստավարժության ամրապնդումը» ծրագրի շրջանակներում: Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքում ներկայացված տեսակետները որևէ պարագայում չեն կարող համարվել Եվրոպական միության և/կամ Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետի արտահայտում:
Սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքի վերազինումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) ֆինանսավորմամբ իրականացվող՝ ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի Արդարադատության ոլորտի աջակցության ծրագրի շրջանակում: Կայքի բովանդակության պատասխանատուն ՀՀ Սահմանադրական դատարանն է: Կայքում տեղ գտած տեսակետները պարտադիր չէ, որ արտացոլեն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետները: