Ամփոփագիր

Հոդվածում համակողմանիորեն հետազոտվում են հանցագործության պրովոկացիայի իրավական էությունը, հանցակցության ինստիտուտից դրա տարանջատման չափանիշները, հանցագործության իրավաչափ պրովոկացիայի գաղափարը, ինչպես նաև պրովոկատորի և պրովոկացիայի ենթարկված անձի քրեական պատասխանատվության առանձնահատկությունները։ Հանցագործության պրովոկացիայի քրեականացման հիմնավոր առաջարկ ներկայացնելու համար հոդվածում առանձին հետազոտման են ենթարկվել հանցագործության պրովոկացիայի հատկանիշները և հանցակցության ինստիտուտից դրա սահմանազատման առանցքային չափանիշները։ Առանձին քննարկման առարկա են դարձել հանցագործության պրովոկացիայի՝ որպես առաջարկվող հանցակազմի տարրերը (օբյեկտ, օբյեկտիվ կողմ, սուբյեկտ, սուբյեկտիվ կողմ) և հանցագործության ավարտման պահի առանձնահատկությունները։ Պայմանավորված հետազոտվող խնդրի գիտագործնական հետաքրքրությամբ՝ հոդվածում քննարկվել են պրովոկատորի արարքի որակման առանձնահատկությունները նաև այն դեպքերում, երբ պրովոկացիայի ազդեցությամբ պրովոկացված անձը պրովոկացված հանցագործությունից բացի այլ հանցանք է կատարում, ինչը գիտակցվում է պրովոկատորի կողմից։ Հոդվածում մանրամասն քննարկվել են նաև պրովոկացիայի ենթարկված անձի արարքների քրեաիրավական գնահատականին վերաբերող հարցերը, հանցագործության պրովոկացիայի՝ պրովոկացիայի ենթարկված անձի քրեական պատասխանատվությունը կամ պատիժը մեղմացնող հանգամանք լինելու հնարավորությունը և նպատակադրությունը։ Իրականացված հետազոտության արդյունքում հոդվածում առաջարկվել է այլ պետությունների և միջազգային հաջողված փորձի հաշվառմամբ համապարփակ քրեականացման ենթարկել հանցագործության պրովոկացիան։ Միևնույն ժամանակ, արժևորելով իրավաչափ պրովոկացիան՝ առաջարկվել է ամրագրել քրեաիրավական նորմ, որով այն կհամարվի քրեական պատասխանատվությունը բացառող հանգամանք։

Հիմնաբառեր. օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն, օպերատիվ-հետախուզական միջոցառում, հանցագործության պրովոկացիա, ունիվերսալ և ներառական կարգավորում (նորմ), հանցակցություն, հանցագործության իրավաչափ պրովոկացիա, պրովոկատորի քրեական պատասխանատվություն, պրովոկացիայի ենթարկված անձի քրեական պատասխանատվություն: