ՀՀ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆ. ՏԵՂԵԿԱԳԻՐ 1(118)2025
ԱՆՄԵՂՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆԽԱՎԱՐԿԱԾԻ ՍԿԶԲՈՒՆՔԻ ՆԵՐԴՐՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԱՐՉԱԻՐԱՎԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ
ԱՆՆԱ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
Ամփոփագիր
Անմեղության կանխավարկածի սկզբունքը համընդհանուր իրավական սկզբունք է, որն իր ամրագրումն է ստացել ՀՀ Սահմանադրության 66-րդ հոդվածով: Վերոգրյալ սկզբունքի կապակցությամբ դեռևս 18-րդ դարում ֆրանսիացի հայտնի փիլիսոփա Շ. Մոնտեսքյոն գրել է. «եթե քաղաքացիների անմեղությունը ցանկապատված չէ, ապա ազատությունը նույնպես ցանկապատված չէ»: Գիտական գրականության մեջ հեղինակների մեծամասնությունն անմեղության կանխավարկածի սկզբունքը դիտարկում է բացառապես որպես քրեադատավարական սկզբունք: Չկիսելով վերոգրյալ կարծիքը՝ սույն հոդվածի շրջանակներում անհրաժեշտ ենք համարում քննարկել անմեղության կանխավարկածի սկզբունքի ներդրման և հստակ իրավական ամրագրման անհրաժեշտությունը վարչաիրավական հարաբերություններում: Հետևաբար՝ սույն հոդվածի շրջանակներում փորձել ենք վեր հանել վարչաիրավական հարաբերություններում անմեղության կանխավարկածի սկզբունքի ներդրման և օրենսդրական հստակ ամրագրման անհրաժեշտությունը հիմնավորող գործոնները և առավել հստակ ընդգծել տվյալ սկզբունքի կիրառման ոլորտը հենց խնդրո առարկա իրավահարաբերություններում՝ հաշվի առնելով վարչաիրավական հարաբերությունների բազմազանությունը:
Հիմնաբառեր. անմեղության կանխավարկած, վարչական պատասխանատվություն, վարչական իրավախախտում, վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ գործ, անմեղության կանխավարկածի կիրառությունը վարչաիրավական հարաբերություններում:
DOI: https://doi.org/10.59560/18291155-2025.1-133
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքն ստեղծվել է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից՝ Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (ԳԼԿ II) ծրագրային ձևաչափի շրջանակներում ֆինանսավորվող և Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրականացվող «Աջակցություն դատական բարեփոխումների իրականացմանը` Հայաստանում դատական իշխանության անկախության և արհեստավարժության ամրապնդումը» ծրագրի շրջանակներում: Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքում ներկայացված տեսակետները որևէ պարագայում չեն կարող համարվել Եվրոպական միության և/կամ Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետի արտահայտում:
Սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքի վերազինումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) ֆինանսավորմամբ իրականացվող՝ ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի Արդարադատության ոլորտի աջակցության ծրագրի շրջանակում: Կայքի բովանդակության պատասխանատուն ՀՀ Սահմանադրական դատարանն է: Կայքում տեղ գտած տեսակետները պարտադիր չէ, որ արտացոլեն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետները: